ترکیه کشوری با جمعیت مسلمان بالای ۷۰ درصد، در ماه مبارک رمضان حال و هوای دیگری به خود میگیرد.
ماه رمضان در ترکیه نیز همانند دیگر کشورهای دارای جمعیت مسلمان، بر اساس سنت و عرف مخصوص همان منطقه برگذار میشود.
رمضان از ماه های مقدس تمام مسلمانان جهان می باشد و در طی این ماه سبک و سیاق زندگی کمی دچار تغییر می شود، یکی از کشورهای مسلمان که مردم آن در ماه رمضان روزه می گیرند کشور ترکیه می باشد؛ از نظر مردم ترکیه، این ماه بسیار مقدس است زیرا قرآن در این ماه بر حضرت محمد(ص) نازل گردیده است. در ترکیه نوزادان پسری که در این ماه به دنیا می آیند معمولاً «رمضان» نام گذاری می شوند! یکی از رسوم جالب و دیدنی در ماه رمضان که در کشور ترکیه اتفاق می افتد، وجود طبّال ها (افراد طبل زن) می باشد که این افراد به هنگام وقت سحر در خیابان ها به راه می افتند و با نواختن طبل مردم را برای خوردن سحری و عبادت کردن بیدار می کنند. به عبارتی می توان گفت این افراد طبل زن در حکم ساعت های شماطه دار به حساب می آیند! بعضی از طبّال ها حین طبل زدن، آواز نیز می خوانند.
در هر منطقه از شهر، یک طبّال وجود دارد. در پایان ماه رمضان و شروع عید فطر، طبال ها در این روز به منظور جشن گرفتن عید فطر نیز طبل می نوازند و با زدن زنگ منازل، عیدی و انعام خود را از مردم می گیرند. در کشور ترکیه، مردم به هنگام غروب و وقت افطار با شنیدن صدای شلیک توپ متوجه زمان افطار شده و روزه خود را افطار می کنند!
در نزد مردم ترکیه، ماه رمضان از ماه های خاص می باشد زیرا مسلمانان در این ماه به دستور قرآن باید روزه داری کنند. در کشور ترکیه، اکثر مردم مسلمانند البته این بدان معنی نیست که همه افراد روزه می گیرند، اما در ماه رمضان حتی افرادی که روزه نمی گیرند برای احترام گذاشتن به افراد روزه دار، از خوردن و آشامیدن در مکان های عمومی خودداری می کنند و نوشیدن مشروبات الکلی در این ماه به حداقل می رسد.
ماه رمضان در کشورهای اسلامی آغاز شده و مسلمانان به در پی روزه گرفتن هستند و در ترکیه هم به دلیل آنکه اکثریت غالب مسلمان هستند ، ماه رمضان اهمیت ویژه ای دارد.
**ماه رمضان در ترکیه چگونه است؟
ماه رمضان در ترکیه شور و شعف خاصی دارد. مسلمانان ترکیه معتقدند حتی اگر در بدترین وضعیت مالی باشند، خداوند این ماه برکت را به سفره هایشان می آورد. به همین دلیل، آغاز این ماه در ترکیه آنقدر شاخص و مورد توجه است که حتی غیرمسلمانان هم با آن آشنا هستند. مسلمانان در ترکیه قبل از شروع ماه رمضان شروع به تزئین خیابان ها و مساجد می کنند و آمدن ماه رمضان را به یکدیگر تبریک می گویند.
سحرها، علاوه بر ادعیه مساجد مردم هم همدیگر را برای سحری خوردن بیدار می کنند. در حقیقت این یک عادت قدیمی است که حتی توسعه وسایل ارتباط جمعی هم نتوانسته است آن را از بین ببرد.
مساجد ترکیه در ماه رمضان شاهد حضور گسترده مسلمانان برای ادای نماز در مساجد است. یکی از مراسمی که شور و هیجان خاصی را به روزه داران به خصوص در زمان ‘سحر ‘ می دهد، ‘چاوشی خوانی ‘ به سیاق سنتی آن است. مساجد ترکیه در این ماه از شور و اشتیاق بیشتری نسبت به ماه های دیگر برخوردار است، به ویژه مساجد بزرگ و معروف که مسلمانان ترکیه از هر کجا سعی می کنند به این مساجد بیایند و نماز را در این اماکن باشکوه به جماعت به جای آورند.
در این ماه برخی از شبکه های تلویزیونی ترکیه نیز با تدارک پخش برنامه های خاص به استقبال این ماه می روند و اقدام به پخش برنامه های احکام و سریال های اسلامی قبل از افطار و هنگام سحر می کنند.
ماه مبارک رمضان در ترکیه با صرف خوراکی های مخصوص همراه است . زیتون، خرما، دست کم دو نوع پنیر شامل پنیرمعمولی و پنیر موسوم به کاشار از جمله مواد غذایی پرمصرف در این ماه است به طوری که این اقلام را تقریبا در تمامی منازل می توان مشاهده کرد.
مسلمانان ترکیه در این ماه با حضور در بازارها به خرید خوراکیهای خاص برای افطار می پردازند و زنان نیز در منازل خود شیرینی های مخصوص این ماه همچون ‘ کانفه ‘ و ‘ باقلوا ‘ تهیه می کنند.
در رمضان در ترکیه یک نوع نان مخصوص به نام “پیده رمضان” پخت می شود و ساعاتی قبل از افطار صف های طولانی در مقابل نانوایی هایی که “پیده” را عرضه می کنند می توان مشاهده کرد. اگر سر سفره افطاری یکی از مسلمانان ترکیه بنشینید، خواهید دید که زیتون، پنیر، خرما، و انواع سوپ و آش پای ثابت این سفره است.
در روزهای ماه رمضان بازار شیرینی ها و غذاهای مخصوص ترکیه داغ است و بیشتر از سی و شش نوع شیرینی و پیراشکی روی پیشخوان شیرینی فروشی ها به چشم می خورد. در این میان باقلوای مخصوص ترکیه بیشتر از همه طرفدار دارد.
**اعتقاد عمومی مردم ترکیه چیست؟
یک اعتقاد عمومی در “ترکیه” وجود دارد و آن این است که به هنگام افطار همه روزه داران باید بر سفره افطار حاضر باشند و هیچ روزه داری نباید از این نعمت محروم باشد به همین دلیل در بیشتر شهرهای “ترکیه” اطعام روزه داران رواج دارد.
در روزهای ماه مبارک رمضان مردم چادرها و خیمه هایی را در میادین و اماکن عمومی برپا می کنند که در آنها به شهروندان افطاری داده می شود. به این ترتیب کسانی که هنگام افطار در منزل نیستند یا در حال رانندگی اند می توانند افطار را مهمان همشهری هایشان باشند. این سفره های افطاری را معمولا انجمن های خیریه یا افراد خیر و در برخی موارد شهرداری برپا می کنند که البته بیشتر در دو شهر “آنکارا” و “استانبول” دیده می شوند.
در این روزها کسانی که به مساجد می آیند یا سر سفره های افطاری و سحری می نشینند خود را با عطر مخصوصی که به آن “کلونیا” می گویند؛ معطر می کنند و در تمام مراسم و اعیاد به ویژه اعیاد اسلامی مانند عید قربان و عید فطر این سنت اجرا می شود.
با شروع ماه مبارک رمضان در “استانبول” نمایشگاه بزرگی از کتاب های اسلامی برگزار می شود که تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و در آن کتاب های دینی معرفی و فروخته می شوند. فعالیت های این نمایشگاه هر روز بعد از نماز مغرب آغاز می شود و روزانه هزاران نفر از آن دیدن می کنند. در یک سوی نمایشگاه مکانی برای افطاری یا غذاهای پس از افطاری وجود دارد.
در سال های اخیر در بسیاری از شهرها و روستاهای “ترکیه”، برای افطاری دادن به افراد روزه دار، در خیابان ها چادرهایی برای سرویس افطاری برپا می شود و افراد خیر و یا شهرداری ها روزه داران را در این چادرها اطعام کرده و از آنها پذیرایی می کنند.
شهرداری “آنکارا” هر ساله در 25 نقطه مختلف شهر بسته های مواد غذایی و شوینده را همه روزه در ایام ماه مبارک رمضان در اختیار 400 هزار خانوار و خانواده های بی بضاعت قرار می دهد.
پایان ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر در ترکیه بسیار مورد توجه است. تا جایی که عید فطر بعد از عید قربان دومین عید رسمی ترکیه به شمار می رود و ترک ها به همین مناسبت سه روز تعطیلی رسمی دارند.
عید فطر را در ترکیه عید رمضان می گویند و البته این روز به دلیل مصرف زیاد شیرینی و آب نبات به خصوص برای هدیه دادن به کودکان به شکر بایرامی (عید شکر) معروف است. در عید فطر زیارت اهل قبور، پوشیدن لباس های نو، دید و بازدید خویشان و دوستان و آشنایان مرسوم است و نماز عید فطر با شکوه تمام در مساجد سراسر این کشور برگزار می شود.
در مجموع ماه مبارک رمضان در ترکیه بسیار شاخص و مورد توجه است و در این زمینه اعتقادات رایجی وجود دارد که از جمله آن می توان به افطاری دادن به ایتام ، کمک به مستمندان، جشن گرفتن عید فطر به مدت سه روز و … اشاره کرد.