از مصطفی کمال آتاترک، رهبر کبیر و بنیانگذار جمهوری ترکیه نه تنها به خاطر فرماندهی موفقیت آمیز نیروهای کشور در جنگ استقلال، بلکه به دلیل انجام انقلابهای بزرگ در عرصههای مختلف به عنوان یک سیاستمدار نابغه در تاریخ یاد میشود.
آنکارا/ یلدا نوین گوندوغموش/ خبرگزاری آناتولی
مصطفی کمال آتاترک، رهبر کبیر و بنیانگذار جمهوری ترکیه که با نبوغ نظامی و سیاسیاش از تمامی نبردها و پیکارهای واقع در مسیر استقلال کشور و ملتش در زندگی 57 ساله پیروز میدان خارج شد، نام خود را در صفحات تاریخ ترکیه و جهان با حروف طلایی جاودانه کرد.
آتاترک از سوی مجلس ملت کبیر ترکیه پس از اعلام جمهوریت در 23 اکتبر 1923 به عنوان رئیس جمهور ترکیه برگزیده شد. وی تا موقع فوت خود در دهم نوامبر 1938 برای چهار دوره متوالی از طریق انتخاب مجلس در این سمت ابقا شد. بلندمدتترین زمان حضور در این مقام با چهار دوره به وی تعلق دارد.
اقدام به ترور رئیس جمهور اسبق ترکیه 14 ژوئن 1926 در شهر ازمیر نافرجام ماند و عاملان اصلی این اقدام نیز در همین شهر بازداشت شدند.
آتاترک در این زمینه به خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: تردیدی نیست که این اقدام وقیحانه بیش از شخص بنده به جمهوری مقدس و اصول عالی آن انجام شده است. البته که جسم ناقابل من روزی به خاک تبدیل خواهد شد، اما جمهوری ترکیه تا ابد پایدار خواهند ماند.
به مصطفی کمال با مصوبه قانونی شماره 2587 در 24 نوامبر 1934 نام خانوادگی «آتاترک» به معنی «جدترکها» اعطا شد.
وی در جریان بحران اقتصادی جهانی 1929 برای کاهش اثرات ناشی از آن بر اقتصاد و افزایش سرعت رشد ترکیه، طرح توسعه صنعتی 5 ساله را اعلام و آغاز کرد. هم زمان گامهای مهمی در زمینه سیاست خارجی نیز برداشته میشدند. در این دوره ترکیه با عضویت در جامعه ملل و امضای معاهدههای بالکان، سعدآباد، مونترو به یک بازیگر موثر در عرصه سیاست منطقه و جهان تبدیل شد.
مصطفی کمال آتاترک در ساعت 09:05 صبح دهم نوامبر 1938 در 57 سالگی در کاخ دلمه باغچه استانبول چشم از جهان فروبست.