مانع ایجاد شده پیش روی صادرات قیر ایران به ترکیه، آسیب ده‌ها میلیون دلاری به اقتصاد کشور زده که می تواند یکی از اولویت‌های معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه جهت مذاکره با وزیر امور خارجه ترکیه باشد.
ه گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در سال‌های گذشته سیاست‌های اقتصادی اتخاذ شده از سوی دولت اردوغان به بخش قابل توجهی از بازار صادراتی ایران در ترکیه آسیب زده است. به عنوان مثال سهم ایران در بازار قیر ترکیه در طول سال‌های 2018-2020 علیرغم افزایش واردات ترکیه، کاهش داشته و در سال 2021 به صفر رسیده است.
سفر مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه به ایران فرصت مناسبی را برای پیشبرد مهمترین خواسته‌های فعالان اقتصادی و تجار توسط دستگاه دیپلماسی فراهم کرده است. در حال حاضر مانع ایجاد شده پیش روی صنعت قیر، آسیب ده‌ها میلیون دلاری به اقتصاد کشور زده است و می‌تواند یکی از اولویت‌های معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه جهت مذاکره با طرف مقابل باشد.
در میان محصولات صادراتی ایران به ترکیه در سال 1397، قیر با کد تعرفه 271320، ششمین قلم محسوب می‌شود. از این رو قیر کالای مهمی در صادرات به ترکیه است و حفظ و توسعه سهم آن در بازارهای خارجی ضرورت دارد.
جدول 1 – 6 قلم اول صادرات ایران به ترکیه
*به صفر رسیدن سهم ایران در بازار قیر ترکیه، گرجستان و قبرس
براساس اظهارات محمد زیدی، رییس هیئت مدیره انجمن قیرسازان آذربایجان شرقی، روند صادرات قیر ایران به ترکیه از اسفند ماه 1398، با محدودیت مواجه شده است. لازم به ذکر است که این محدودیت تنها شامل صادرات قیر به ترکیه نشده و ترانزیت قیر از طریق خاک این کشور را نیز ممنوع کرده است و بنابراین صادرات قیر به گرجستان و قبرس را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
سیاست اتخاذ شده از سوی دولت اردوغان به بخش قابل توجهی از بازار صادراتی ایران آسیب میزند. طبق آمار گمرک ایران در سال 1397، حدود 361 هزار تن قیر نفت به ارزش 98 میلیون دلار به ترکیه، گرجستان و قبرس صادر شده است که 11 درصد از بازار صادراتی قیر کشور را تشکیل میدهد. براساس آمار مرکز تجارت جهانی، سهم ایران در بازار قیر ترکیه در طول سال های 2018-2020 علی رغم افزایش واردات ترکیه، کاهش داشته و در سال 2021 به صفر رسیده است (تصویر 1).
تصویر 1
*لزوم پیگیری وزارت امور خارجه ایران از ترکیه برای حل مشکل صادرات قیر
ممنوعیت اعمال شده از سوی ترکیه علاوه بر اینکه موجب کاهش درآمدهای ارزی می‌شود، کارخانه‌های تولید قیر در منطقه شمال غرب کشور را تهدید می‌کند. به گفته زیدی، 33 واحد قیرسازی در شمال غرب کشور پس از دست رفتن بازار فروش خارجی خود در معرض ورشکستگی قرار دارند.
به نظر میرسد در حال حاضر که وزیر خارجه ترکیه به دعوت حسین امیر عبداللهیان به تهران آمده، فرصت مناسبی برای حل و فصل مساله فراهم شده است و وزارت خارجه می‌تواند رفع ممنوعیت صادرات قیر را از طرف ترکیه‌ای پیگیری نماید.
